Adv. Kjell Steinsbø (p.v.a. klient) mot Utrop

Bladet Tysnes brakte 8. juni 2006 en nyhetsreportasje med tittelen «Nei til hyttenaust i Uggdal». Ingressen:

«Utval landbruk/teknisk sa tysdag nei til ein søknad om bruksendring frå naust til hyttenaust på gnr. 17, bnr 37 i Uggdal. Utvalet vedtok vidare at delar av utført arbeid på naustet må tilbakeførast i samsvar med tidlegare vedtak.»

Og senere i brødteksten:

«Tysdag var utvalet og representantar for administrasjonen i kommunen på synfaring for å sjå nærmare på dei faktiske tilhøva. Der møtte dei bruksrettinnehavar til gnr. 17, bnr. 37, (NN) og nabo (XX) .»

Under mellomtittelen «Negativ innstilling» fortsatte avisen:

«Rådmannen hadde, basert på saksutgreiinga, førebudd ei negativ innstilling på søknaden om bruksendring frå naust til hyttenaust. Etter synfaringa diskuterte utvalet saka. Torstein Fjeldet Lunde (H) var samd i innstillinga frå rådmannen.

– Det er viktig at ein er klar på at eit vedtak skal følgjast. Når ein ser med egne auge at vilkåra i det tidlegare løyvet ikkje er følgt, som me har gjort i dag, må me ta tak i det, meinte Fjeldet Lund.

Han gjorde framlegg om eit tillegg til innstillinga der søkjar vert beden om at naustet må attendeførast i samsvar med løyvet som vart gjeve av utvalet 30. november 2004. Framlegget vart møtt med brei semje frå dei andre politikarane i utvalet.

Utvalet gjekk samrøystes inn for rådmannen sin innstilling. Det vart også lagt til i vedtaket at naustet må tilbakeførast i samsvar med dei vilkår som er gitt i vedtaket av 11. november 2004.

-I praksis tyder det at søkjar vert pålagd å tilbakeføra bygningen til eit naust og at deler av den innvendige opprustinga må rivast, stadfestar sakshandsamar Carl Othar Olsen.»

Reportasjen var illustrert med et bilde av utvalgsmedlemmer under befaringen, stående på en brygge med skjærgården som bakgrunn.

KLAGEN:

Klager er bruksrettshaver (NN), via advokat. Han reagerer på at journalisten som deltok under befaringen «korkje presenterte seg eller på annan måte gjorde greie for kven han var, eller kor han kom frå». Klageren hevder at han trodde journalisten var «ein del av utval landbruk/teknisk, og hadde dermed ingen grunn til å reagere på at det vart teke fleire bilete av eigedomen».

«I artikkelen kjem det fram at rådmannen i Tysnes kommune hadde førebudd ei negativ innstilling på søknaden om bruksendring. Det er vidare vist til at utvalet diskuterte saka, sjå bilete i vedlagte artikkel, der det blant anna er sitert følgjande kommentar frå utvalsmedlem Torstein Fjeldet Lunde: «Det er viktig at ein er klar på at eit vedtak skal følgjast. Når ein ser med eigne auge at vilkåra i det tidlegare løyvet ikkje er følgt, som me har gjort i dag, må me ta tak i det…».

Klageren viser også til en uttalelse fra saksbehandler Carl Othar Olsen: «I praksis tyder det at søkjar vert pålagt å tilbakeføra bygningen til eit naust og at delar av den innvendige opprustninga må rivast…».

«(NN) har ikkje fått høve til å kommentere ovannemnde sjølv om han er identifisert med fullt namn i artikkelen og det er teke bilete av eigedomen. I artikkelen vert (NN) framstillt som ein ‘kjeltring’ som har teke seg til rette og gått utover det opprinnelige vedtaket. Dette vert støtta av kategoriske og ubalanserte uttalingar frå utvalsmedlemmer, utan at (NN) får høve til å imøtegå dette.»

«Det framgår av artikkelen at førenemnde journalist var klar over at (NN) var til stades ved synfaringa. Det framstår dermed som kritikkverdig, at vedkommande korkje er interessert i å legitimere seg eller å snakke med (NN).»

«Det er heller ikkje opplyst om at vedtaket kan påklagast til Fylkesmannen, noko som også er gjort i denne saka. Bladet Tysnes framstiller dermed vedtaket som endeleg utan at dette er tilfelle.»

TILSVARSRUNDEN:

Tysnes anfører at klageren kommer med en rekke påstander som ikke stemmer og som må tilbakevises. «Det må presiserast at synfaringa var del av sakshandsaminga i møtet i landbruk/teknisk 06. juni. Dette var den 4. synfaringa denne dagen.»

Avisen opplyser at journalisten var den siste som kom til det omtalte naustet, og at klageren og naboen da var i «munnleg disputt». «Det var ikkje eit naturleg tidspunkt å presentere seg på. Elles meiner me at når ein journalist føl ei offentleg sak i eit offentleg møte, så kan det gjerast utan plikt til å presentera seg. Me meiner og at det må vera utvalsleiar sitt ansvar å presentere dei som er til stades, dersom han meiner at det er nødvending. Det kan ikkje vera publikum eller pressa sitt ansvar å presentera seg sjølve i slike samanhengar.»

Videre påpeker Tysnes:

«Diskusjonen/sakshandsaminga fann ikkje stad på eigedomen til (NN), men i utvalsmøtet i etterkant av synfaringa, slik det også går fram av avisa. Sitata som det her (i klagen; sekr. anm.) , frå Torstein F. Lunde og Carl O. Olsen, er henta frå møtet, og ikkje frå synfaringa, slik det blir påstått i klagen. Søkjar (NN) var ikkje til stades på utvalsmøtet der politikarane diskuterte saka og vedtaket vart fatta.»

Og om at klageren angivelig ikke fikk mulighet til samtidig kommentar:

«Både (NN) og (YY) fekk høve til/tilbod om å kommentera saka i Bladet Tysnes i same avis (journalist Thor Erik Waage og redaktør Ole Skaten hadde til saman nærare 10 telefonsamtaler med (NN) og (YY) etter at saka vart handsama i landbruk/teknisk og før artikkelen stod på trykk i «Tysnes»). Dei fekk også tilbod om å stå fram i avisa med sine synspunkt, men uttrykte berre at avisa ikkje skulle skriva om saka i det heile. Saka vart difor eit referat frå utvalsmøtet.»

Redaksjonen etterkom imidlertid klagerens ønske om at bilde av ham ikke ble brukt Det samme gjaldt ønsket om at det ikke ble referert fra selve befaringen, siden klageren ikke hadde vært klar over at det var en journalist tilstede.

For øvrig tar Tysnes avstand fra at artikkelen skulle ha framstilt klageren som «ein kjeltring». Avisen kan heller se at den skulle ha forsømt seg ved ikke å opplyse om at saker som behandles i utvalget landbruk/teknisk kan påklages til Fylkesmannen.

Klageren mener at «ein journalist må reknast for å ha eit sjølvstendig ansvar for å presentera seg der vedkommande er til stades i kraft av å vere journalist og ikkje ein del av eit kommunalt utval. Det er her tale om ei synfaring på privat eigedom – sjølv om dette er ein del av eit offentleg møte – og ein finn det underleg at journalisten frå Bladet Tysnes ikkje ser grunn til å presentere seg overfor tiltakshavar.»

«Det er òg grunn til å merka seg innklaga sin argumentasjon i høve til den krangelen som oppsto mellom (NN) og Øien ved starten av synfaringa. Ein gjer gjeldande at Bladet

Tysnes burde ha utvist betre skjønn der det er klår usemje mellom partane, og straks gjort seg til kjenne.»

Videre mener klageren det må en observant leser til for å få med seg at utvalgets diskusjon ikke fant sted på eiendommen hans. «Det er i den samanheng nok å visa til bilete der utvalsmedlemmene står med sakspapira og diskuterer saka.»

Klageren går ellers i rette med avisens påstand om at han fikk mulighet til å komme samtidig til orde. Det vises til at klageren kvelden etter befaringen, og før publiseringen, kontaktet Tysnes (journalist og redaktør) for å få bekreftelse på at journalisten hadde vært til stede. «Utover desse samtalene, som (NN) sjølv tok initiativ til, har ikkje (NN) fått høve til å koma med sitt syn på saka. (…) Skal ein legga til grunn Bladet Tysnes sin versjon, hadde [det] vore naturleg å skrive at (NN) ikkje ynskjer å gje ein kommentar i saka. (…) artikkelen framstår som ubalansert all den tid (NN) ikkje fekk høve til å uttale seg.»

Tysnes fastholder at klageren «fekk høve til [å] kommentera saka i same avis». «Han fekk og tilbod om å stå fram i avisa og fortelja si sak. (…) (NN) var ikkje interessert i tilboda fra ‘Tysnes’.»

Avisen fastholder også at «det må vera utvalsleiar sitt ansvar å presentera dei som er til stades på eit møte eller ei synfaring dersom han meiner det er nødvendig».

PRESSENS FAGLIGE UTVALG UTTALER:

Klagen gjelder en nyhetsreportasje i Bladet Tysnes etter befaringen et kommunalt utvalg hadde ved et naust det var søkt om bruksendring for. En navngitt bruksrettshaver til naustet, klager via advokat over at bladets medarbeider ikke presenterte seg som journalist under befaringen, når denne fant sted på privat grunn. Klageren mener videre at reportasjen framstiller ham som en «kjeltring» som har tatt seg til rette, understøttet av kategoriske uttalelser fra utvalgsmedlemmer. Ut fra dette anser klageren at han skulle ha fått mulighet til samtidig å imøtegå utsagnene.

Tysnes påpeker at befaringen var en del av det kommunale utvalgets offentlige møte, og mener journalisten dermed ikke hadde noen plikt til å presentere seg. Bladet viser videre til at de gjengitte utsagn fra utvalgsmedlemmer ikke kom under selve befaringen, men i senere møtesammenheng. Dessuten opplyser Tysnes at klageren fikk tilbud om å komme samtidig til orde med sine synspunkter, da han om kvelden etter befaringen henvendte seg til redaksjonen med anmodning om at det ikke ble skrevet om saken.

Pressens Faglige Utvalg mener Bladet Tysnes var i sin fulle rett til å dekke befaringen og omtale det kommunale utvalgets behandling av naustsaken. I likhet med bladet kan ikke utvalget se at det i den gitte situasjonen skulle påhvile journalisten noen presseetisk plikt til å gi seg til kjenne overfor klageren, selv om han befant seg på privat eiendom.

Slik utvalget ser det, kunne bladet etter befaring og avsluttet utvalgsmøte med fordel ha tatt initiativ til å kontakte klageren for kommentar. Det må imidlertid understrekes at det i det påklagede tilfellet ikke framkom påstander eller beskyldninger av en art som automatisk skulle ha utløst imøtegåelsesretten, slik denne er nedfelt i Vær Varsom-plakatens punkt 4.14. Utvalget legger også vekt på at klageren fikk tilbud om å komme samtidig til orde da han kvelden før publiseringen kontaktet redaksjonen, men avslo tilbudet.

Bladet Tysnes har ikke brutt god presseskikk.

Fredrikstad, 24. oktober 2006
Odd Isungset,
Hilde Haugsgjerd, Sigrun Slapgard, John Olav Egeland,
Ingeborg Moræus Hanssen, Eva Sannum, Trygve Wyller